“Türk Aydınlatma Sanayisinin Avrupa ülkeleri için bir üretim merkezi, tüm çevre coğrafyalar için dağıtım ve lojistik merkezi olacağına inancımız tamdır.” Şeklinde açıklamalarda bulunan AGİD (Aydınlatma Gereçleri İmalatçıları Derneği) Genel Başkanı Sn. Fahir Gök ile sektör hakkında bir söyleşi yaptık.
Sektörün mevcut durumu nedir? (Dünya ve Türkiye pazarı büyüklüğü, büyüme oranı, ithalat ve ihracat rakamları vb)
Aydınlatma Sektörünün gelişimi ülkemizde 60’ lı yıllarda şeffaf ampul ve floresan ampul imalatı ile başladı. Günümüzde ise ampul imalatı tamamen durmuş, sektör temsilcileri ağırlıklı olarak armatür imal etmektedir. İçinde bulunduğumuz konjonktürde ülkemiz ve çevre ülke pazarlarımız hızla büyümekte ve doğal olarak Türk aydınlatma imalat sektörü de hızla gelişmektedir.
Esasen AGİD’ in tarihsel gelişimi de, sektörün hızlı gelişimini açık ve net olarak ortaya koymaktadır. AGİD 15 yıl önce çok az sayıda imalatçı ve kısıtlı imkânlarla yola çıkmış, bugün ise üye sayımız 85’dir. Aydınlatma Sektörü geçen yıllara göre elde edilen verilere dayanılarak hesaplanan %7’lik büyümesi ile 2 milyar dolarlık üretim büyüklüğünü geçmiş durumdadır.
Sektörün yaşadığı sorunlar ve çözüm önerilerinizi paylaşır mısınız?
Aydınlatma sektörünün en önemli sorunlarından biri haksız rekabet ve bu kapsamda yapılan çalışmalardır.
Geçtiğimiz yıllarda bu konuda AGİD olarak çok ciddi mesafeler kat ettik. Ekonomi, Sanayi ve Gümrük Bakanlıkları ile muhtelif görüşmeler yaptık ve belli bir noktaya geldik. Kalitesiz mal ithalatında ciddi tedbirlerin hayata geçeceğini, yerli sanayicimizin korunması için Gümrük Vergisi, İhtisas Gümrüğü, Anti Damping soruşturması, Piyasa Denetimi gibi tedbirlerin alınacağı ve hayata geçirileceği bilgisini üyelerimiz ile paylaşmıştık. Bu çerçevede Yetkili kuruluş Sanayi Bakanlığı piyasa denetim ve gözetim konusunda yoğun bir çalışmayı hayata geçirmiştir. Özellikle Çin den yapılan ithalat ülkemiz aleyhine çok ciddi negatif sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Bu sonuçlardan birisi, ithalat rakamının hızlı şekilde artması, bir diğeri ise kalitesiz malların ülkeye girişinin hızlanması. Denetimler çerçevesinde Sanayi Bakanlığının piyasa denetim ve gözetimi yanında, gümrüklerde TSE kontrolleri de sıklaştırılmış ve özellikle belge ve kalite konusunda sorunlu malların ithalatına izin verilmemektedir. Ancak, burada bir önemli nokta var ki, bu da TSE nin verdiği hizmeti hızlı ve efektif bir şekilde yerine getirmesidir. Zira, her türlü gecikme özellikle yerli üreticiyi mağdur etmekte ve ihracatımıza doğrudan etki etmektedir.. Burada bir noktayı açıklamakta fayda var ki o da Uzak Doğu’ dan ve özellikle Çin’ den ithal edilen her ürün kalitesiz demek değildir. Tabii ki, teknik standartlara uygun yapılan, kaliteli malları bunun dışında tutmak gerekir.
Bugün itibariyle Aydınlatma sektörü gelişen yan sanayisi ve üretim dinamikleri ile özellikle yurtiçi ve yurtdışı İnşaat sektöründe yaşanan dinamizm ile çevre coğrafyalar için önemli bir aktör haline gelmiştir.
Türkiye pazarını bekleyen gelişmeler ve pazarın geleceğine dair öngörüleriniz nelerdir?
Aydınlatma sektörü önemli değişim ve gelişim içindedir. Enerji verimliliği, çevre faktörü ve konfor, Aydınlatma sektöründeki büyük değişimin ilk akla gelen sebepleridir.
Bu değişimin ana aktörü teknolojik olarak konvensiyonel sistemlerden, Led sistemlerine geçiş olarak tanımlanabilir. Bir başka deyişle sektörün mekanik ve elektrik altyapıdan çıkıp daha çok elektronik altyapısına sahip olması gerekliliğidir. Sektörün paydaşları değişmektedir ve mevcut üreticilerin bu değişime ayak uydurması gerekmektedir. Tüm sektör oyuncuları gerek üretim teknolojileri, gerekse istihdam açısından gelişmeyi ve değişimi hedeflemedirler. Yeni paydaşlar özellikle elektronik donanım açısından avantajlıdır ve mevcut üreticilerin bu rekabete hazır olması gerekmektedir.
Led teknolojisi Aydınlatma Sektörü için bugüne kadar en hızlı gelişen teknoloji olmuştur. Ancak standartların oluşturulması aynı hızla olmamaktadır. Led teknolojisi değişimlerinde özellikle verimlilik analizleri doğru yapılmalıdır. Bununla birlikte Led teknolojisi ilk yatırım maliyeti düşük bir çözüm değildir. Özellikle işletme maliyeti ve bakım maliyeti ile avantaj sağlamaktadır. Ancak doğru ürün, doğru uygulamada, doğru değişim ile uygulanabilirse size belirli bir vadede avantaj sağlayabilir. Bu müthiş değişimin en büyük riski de budur. Bu sebeple sektörde Led teknolojisi konusunda ortak bir terminolojinin oluşması ve iletişiminin kurulması gerekmektedir.
Yine bu süreçte, dinamik aydınlatma bir başka söylemle ihtiyaca göre adapte edilmiş aydınlatma gelişen dünyamızda özellikle enerji verimliliğinide dikkate aldığımızda yükselen trenddir. Son kullanıcı bu sebeple artık tasarımı ürün boyutunda değil, çözüm boyutuna taşımayı talep etmektedir.
Bu çerçevede AGİD olarak hedefimiz değişimi destekleyecek, haksız rekabeti önleyecek, sektördeki istihdamı destekleyecek, aydınlatma ürünlerinin üretiminden nihai bertarafına kadar çevre ve insan sağlığının korunmasını sağlayacak süreçlere destek verecek şekilde üzerimize düşen görevleri yerine getirmektir.
Aydınlatmada trendler nelerdir ve bu alanda Türkiye nasıl bir pozisyon almaldır?
Aydınlatma sektörü belirttiğimiz gibi tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de büyük bir değişim ve dinamizm sergilemektedir. Özellikle teknolojideki değişiklikler ve Türkiye nin elektronik sektöründeki güçlü alt yapısı yaşanan dinamizmde önemli rol oynamaktadır. İşte bu noktadan hareketle yakın gelecekte sektörde yeni aktörler piyasaya giriş yapacak, bu da sürdürülebilir bir büyüme ile birlikte pazarın derinleşmesine yardımcı olacaktır.
Ayrıca, Uzak Doğuda yaşanan bir takım olumsuzluklar, maliyetlerin artması gibi sebepler Türkiye, özellikle yakın coğrafya ve Avrupa için önemli bir üretim üssü ve lojistik merkezi olması yönünde şans oluşturmaktadır.
AGİD olarak üyelerimiz, sektör aktörleri ve paydaşlarımızın katkı ve katılımı ile Türk Aydınlatma Sanayisinin Avrupa ülkeleri için bir üretim merkezi, tüm çevre coğrafyalar için dağıtım ve lojistik merkezi olacağına inancımız tamdır. Özellikle devletin değişimin getirdikleri ile gelişimi sağlamamız ve sürdürülebilir kılmamız için desteği ve yönlendirmesi oldukça önemlidir.
Aydınlatmada en çok gelişen Pazar olan LED konusunda Türkiye ne durumdadır, nasıl yol almalıdır?
Sektör LED teknolojisi ile büyük bir değişim göstermektedir, ürün gamı, üretici profili, standartları ile değişmektedir. Daha önce de belirttiğimiz gibi Dünya’ da ve Türkiye’ de 2020 yıllarda Aydınlatma Pazarının % 70 nin led ürünlerden oluşacağı öngörülmektedir.
Çok uzun değil 5-6 sene önce hep şunu dile getiriyorduk. Bu yeni teknoloji çok hızlı bir şekilde yaygınlaşacak ve inanılmaz bir süratle ve hatta beklediğimizden daha hızlı bir şekilde gelişiyor. Teknoloji şu an bazı konvansiyonel ışık kaynakları ile başa baş noktasına doğru yaklaşıyor. Belki de 2020 den önce Pazarın tamamı Led ışık kaynağı ve elektronik altyapıyla donatılmış olacaktır.
Hem yurt içinde hem de yurt dışında bu sürece ayak uydurmayan firmalar birer birer çekiliyor. Buna, bizim dernek yapımızdan örnek de verebiliriz. Son 5 yıldaki üye profilimize baktığımızda, her yıl çok büyük değişimler yaşandığını ve sayının arttığını görüyoruz. Üyelerimizin çok önemli bir kısmı köklü üretici aydınlatma firmaları ve yeni üyelerimizin ise büyük oranı elektronik alanında faaliyet gösteren firmalardır. Bu sektörün yaşadığı dinamizmi ve sektör paydaşlarındaki değişimi gösteren bir örnektir.
Sektör için önemli bir fırsat olan Led in tehdite dönüşme riski de dikkate alınmalıdır. Hızlı gelişen teknolojinin doğru anlatılması ve uygulanması da önemlidir. Her yeni teknoloji de olduğu gibi yanlış uygulama örneklerinin teknolojinin bilinirliliği artması üzerinde etkisi olacaktır. Tüm sektör paydaşlarının ihtiyaca göre aydınlatmayı, doğru aydınlatma tekniği ve doğru standartlar ile uygulanmasını önemsiyoruz
Led dönüşümü ile birlikte sektörün büyüme sağladığını belirtebiliriz. Söktördeki imalatçılar elektronik alt yapı konusunda gelişiyor, bugün kendi aydınlatma laboratuvarına sahip üye sayımız artıyor. Artık üreticilerimiz daha kurumsal. Özellikle devletin bu konuda desteği ve yönlendirmesi oldukça önemli.
AGİD’in IstanbulLight Fuarı’na verdiği destekten bahseder misiniz?
İstanbulLight 90’ lı yıllarda İTÜ Taşkışla koridorlarındaki organizasyonundan bu tarafa desteklediğimiz ve ATMK ile birlikte sektörümüz için önem verdiğimiz bir etkinliktir.
Geçen yıllar boyunca sonunda çok güzel bir noktaya ulaştık. Bunun en önemli sebebi bu güne kadar muhtelif sebeplerden dolayı aydınlatma fuarı altında değişik organizasyonlar hayata geçiriliyordu ve maalesef pazarın yeteri kadar büyük ve derin olmaması sebebi ile sektörü olumsuz yönde etkiliyordu.
Sonunda Istanbullight bugün UBM’ in de çabaları ile tek çatı altında toplanmış, daha dinamik ve olumlu şekilde gelişip büyümektedir. Tabii ki, bu geçen süreçte sektörün ulaştığı noktayı göz ardı etmemek gerekir. O günlerden günümüze sektörün aktörleri de gelişmiş ve çevre coğrafyalar için önemli aktörler haline gelmişlerdir.
İçinde bulunduğumuz konjonktürde ülkemiz ve çevre ülke pazarlarımız hızla büyümekte ve doğal olarak Türk aydınlatma imalat sektörü hızla gelişmektedir. Önümüzde ki yıllarda sektörün büyümesi ve kendisini daha iyi ifade edebilmesi adına Istanbullight fuarı çok önemli bir rol üstlenmekte olup, özellikle yeni yapılanması ve tek çatı altında toplanması sayesinde, yakın gelecekte daha büyük alanlarda ve çok daha fazla ulusal ve uluslararası katılımcı ile bölgesinin lider fuarı olacaktır.