Son dönemde Mal sahipleri ve Kiracılar arasında yaşanan anlaşmazlıkları yazarımız Zeynep ÖZMEN hukuki boyutunu yazdı. Detaylı olarak yazının tamamına ulaşmak için aşağıdaki pdf dosyasını indiriniz.
I. GİRİŞ
Hapis hakkı borçluya ait olan ancak alacaklının zilyetliğinde bulundurduğu taşınır mal ve kıymetli evrakları alacağının teminatı olarak alıkoyma ve paraya çevirerek alacağını elde etme yetkisi veren ayni haktır.
Kiraya verenin hapis hakkı ise temel olarak kiraya verene, kira bedelinin ödenmemesi halinde, kira alacağının güvencesi olarak kiralanan taşınmazda bulunan kiracıya ait taşınır mallara el koyma yetkisi veren hak olarak tanımlanabilir.
Kiraya verenin hapis hakkı Türk Borçlar Kanunu’nun 336. maddesinde,
“ Taşınmaz kiralarında kiraya veren, işlemiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira bedelinin güvencesi olmak üzere, kiralananda bulunan ve kiralananın döşenmesine veya kullanılmasına yarayan taşınırlar üzerinde hapis hakkına sahiptir.” şeklinde düzenlenmiştir.
II. KİRAYA VERENİN HAPİS HAKKININ ŞARTLARI
- Taşınmaz Kirası Olması Öncelikle taraflar arasında geçerli bir kira sözleşmesinin bulunması gerekmektedir.
Kiraya verenin hapis hakkı, kira sözleşmeleri arasından yalnızca taşınmaz kiraları için kiraya verene tanınmış bir haktır. Taşınmaz konut, iş yeri, arsa veya arazi vasfını haiz olabilir. - Kira Alacağının Bulunması
Kiraya verenin hapis hakkı, yalnızca kira bedeli alacağına ilişkin olarak kullanılabilir.
Zira Türk Borçlar Kanunu 336. maddesinde “işlemiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira bedelinin güvencesi olmak üzere” hapis hakkının kullanılabileceği ifade edilmiştir.
Buna göre, hapis hakkı işlemiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira bedelinin güvencesi olarak en fazla 18 aylık kira alacağına teminat olmak üzere kullanılabilecektir.
Kira bedelinin ödenmemesi sebebiyle doğan temerrüt faizi, hapis hakkı masrafları,dava ve takip giderleri ile kiracı tarafından karşılanmamış olması halinde ısıtma,aydınlatma ve su gibi kullanma giderleri de hapis hakkının kapsamındayken kiralanana verilen zarar sebebiyle uğranılan zararın tazmini bu hakkın kapsamı dışındadır.
- Yeterli Teminat Bulunmaması
Hapis hakkının icrasına engel olmak isteyen kiracı kira alacağı, faiz ve masrafları karşılamaya yeter miktarda ayni ya da şahsi teminat gösterebilir. Örneğin, borçlunun nakit para veya banka teminat mektubunu icra dairesine veya mahkemeye depo etmesi mümkündür. Bu durumda hapis hakkı kullanılamayacaktır.
Ancak bu noktada önemli olan teminatın yeterli miktarda yani borcun tamamını karşılayacak tutarda olmasıdır.
YAZININ DEVAMI İÇİN
