Av. Zeynep ÖZMEN
- I. GENEL OLARAK TAKAS VE MAHSUP
- TAKAS
Takas birbirine karşı aynı tür alacağa sahip kişilerden birinin tek taraflı beyanı ile bu alacakları az olanın tutarında sona erdirmesidir.
Takas hakkı tek taraflı ve şekle bağlı olmayan bir irade beyanı ile kullanılır ve borçlunun takas iradesini karşı tarafa bildirmesiyle gerçekleşir. Geçerliliği ve etkinliği alacaklının kabulüne bağlı değildir. - MAHSUP
Mahsup, alacağın doğumu esnasında alacaklının elde ettiği kazançların ya da borçlunun katlandığı külfetlerin bazı nedenlerle alacaktan indirilmesidir.
Burada indirime esas olan miktar karşı alacak değildir. Borçlunun mahsup iddiası karşılıklı alacakları sona erdirmez. Mahsup ile takasın temel farkı budur.
II. TAKASIN ŞARTLARI
Takasın temel şartı takas edilecek borçların karşılıklı olmasıdır. Tarafların birbirlerine karşı aynı zamanda hem alacaklı hem borçlu olmaları gerekmektedir.
Borçlardan birinin muaccel olması da gerekli ve yeterlidir. Bununla birlikte, takas edilecek borçların aynı türden olması gerekmektedir.
Takasın gerçekleştirilebilmesi için borç miktarlarının eşit olması ve aynı ilişkiden kaynaklanması ise aranmaz.
Takas hakkının sözleşme ve kanundan kaynaklı olarak ortadan kalkmamış olması da bir diğer şarttır. Örneğin, Türk Borçlar Kanunu’nun 407. maddesinin 2. fıkrası ile takas hakkına sınırlandırma getirilmiş ve işverenin işçiden olan alacağı ile ücret borcunu ancak işçinin rızası ile takas edebileceği düzenlenmiştir.
Özetle, takasın söz konusu olabilmesi için borçların karşılıklı, aynı türden ve muaccel olması ile kanun veya sözleşme kaynaklı bir sınırlamanın bulunmaması gerekmektedir.
Yazının devamı için pdf dosyasını açabilirsin…
