Bu sayımızda Aydınlatma sektörünün çatı derneği Aydınlatma Gereçleri İmalatçıları Derneği (Agid ) başkanı sayın Fahir GÖK ile dünyada yaşanan Pandemi sürecini ve Aydınlatma sektörüne yansımalarını konuştuk.
- 2020 yılını Genel olarak değerlendirebilir misiniz?
2020 yılının bütün zorluklarına ve olumsuzluklarına rağmen genel itibariyle sektörün Türkiye adına çok kötü bir sene geçirmediğini söylemek isterim. En azından kapasite kullanım oranları açısından 2020 ilk çeyreği dışında önemli bir sorun yaşanmadı ve salgın sürecinde az da olsa pozitif büyüme geçiren nadir ülkelerden birisi olduk.
Bu bölgedeki ülkelerin kısmi toparlanması ve piyasalarının hareketlenmesi ile gelen yeni siparişler arttı. Bununla birlikte iç piyasanın aynı dönemde belli bir hareketlenmesi ile de satışlar belirgin bir ivme kazandı. Bu yükselmenin ardından son çeyrekte ikinci dalganın etkisi ile özellikle ihracat bağlantısı olamayan firmaların kur artışı ve bunun maliyetlere yansıması ile zorlandığını biliyoruz. Yine de yıl sonunda boyunca firmaların karlılıklarında bir düşme yaşanmakla birlikte yıl sonu itibariyle en azından negatife geçen bilanço sayısının sınırlı olduğunu tahmin etmekteyiz. Tabii ki özellikle turizm de yaşadığımız %60 dan fazla kayıp, hizmet sektörünün yaşadığı olumsuzluklar ve bunların yansımaları bazı sıkıntıları beraberinde getirdi ancak bunun sadece ülkemiz için değil tüm dünyayı etkisi altına alan bir durum olduğunu unutmamalıyız. Kapasite olarak bir azalma söz konusu olsa da tüm üyelerimizin üretime devamlılık için çalıştıklarını ve çabaladıklarını unutmamalıyız. İstihdamı korumak, çalışma barışını sürdürülebilir kılmanın farkındalığı ile, sektör önemli bir çaba göstererek, yetişmiş ve eğitim almış iş gücünün devamlılığına öncelik vermiştir.
Kapasite kullanım oranlarına baktığımızda özellikle mart ayının ikinci yarısı ve nisan ayında sektörün %10’nun işlerini durdurduğunu, geri kalanının ise kapasite kullanım oranlarını %50-60 altına düşmeden faaliyetlerine devam ettirdiğini biliyoruz. Ancak mayıs ayı itibariyle gelişen dönemsel normalleşme sonrasında haziran ayı ile birlikte kapasite kullanım oranlarında yükselmeye başladı. Özellikle de Avrupa’ya ihracat yapan firmaların kapasitelerinde yükselme gözlendi.
- Pandemi, Türk Aydınlatma sektörüne Olumlu/Olumsuz etkileri nelerdir?
Yukarıda da belirttiğimiz üzere salgın boyunca 2020 ilk çeyrekte yaşanan bocalama dışında kapasite kullanım oranlarında ciddi bir kayıp yaşanmadı, hatta bazı firmaların kapasite sıkıntısı çektiğini söyleyebiliriz. Bununla birlikte birkaç istisna dışında, dövizde ki dalgalanma ile kredi ve faizlerde yaşanan problemler sonucunda işletme sermayesi sıkıntıları çok doğal olarak sektördeki pek çok firmayı belli bir finansman güçlüğünün içine soktu. Bu arada işin diğer bir boyutunu da söylemek gerekir ki, ihracat yapan firmalar da döviz artışından bir miktar istifade ettiler.
Salgın sürecinde özellikle AB için daha fazla alternatif tedarik merkezi olma gibi bir şansımız her geçen gün artmaktadır. Çin ve Asya Pasifik ülkelerine göre adet ve tedarik süreci yanında lojistik imkanlarımız ile birçok avantajı sunabilen sektör büyüme trendine girmiştir. Ayrıca bu avantajlar ihracat imkanları, yeni pazarlar gibi fırsatları da beraberinde getirmektedir.
Bileşen konusunda dışa bağımlılığımızı dikkate alarak salgın döneminde zaman zaman tedarik sorunu yaşandığını da belirtmeliyiz, ancak bu sorunun tüm elektrikli teçhizat imalat sektörlerinin karşı karşıya kaldığı bir sorun olduğunu da belirtmek gerekir.
- Pandemi sürecinin etkilerini azaltmak veya avantaja çevirmek için sektör temsilcileri ile ne gibi çalışmaları konuşuyorsunuz?
Bu dönemde üyelerimize birçok konuda eğitim faaliyetleri yanında bu özel dönemi avantaja çevirmek adına kümeleşeme, iş birliği, güç birliği gibi konuları gündemde tutup bu konularda ortak akıl ile yol haritası oluşturuyoruz.
- Başta İstanbul Light 2021 fuarı olmak birçok fuarın yapılması planlanmaktadır. Bu konuda ne gibi yeni stratejileri konuşuyorsunuz?
Bu yıl sonbaharda UBM çatısı altında ve ATMK iş birliği ile İSTANBULLIGHT fuarımızı radikal bir değişiklik olmaz ise gerçekleştireceğiz. Fuarın pazarlama faaliyetlerine ve duyurularına gelen geri dönüşlere göre birçok yeni firmanın fuara katılım konusunda istekli olduğu görülmektedir. Çok doğal olarak geçen sürede yeni ürün ve modellerini göstermek isteyen firmalar yanında sektöre yeni giren oyuncuların olması sürecin dinamik geçeceğini göstermektedir.
- Türk Aydınlatma sektörü ile ilgili Yurtdışı partnerlerine neler söylemek istersiniz?
Türkiye son birkaç yıldır farklı sektörlerde ihracat hamlesi başlattı. Bu hamle ile yeni pazarlar yanında birçok iş birliği ve yatırım imkanları doğmaktadır. Uzun süredir dile getirdiğimiz bir üretim ve lojistik merkezi olmak yolunda hızla ilerliyoruz. Bu noktada pek çok yabancı firmanın ülkemizde sektör ile ortak iş birliği ve yatırım projelerini hayata geçireceklerine inanıyoruz. Bunun için ülkenin gerek sanayi alt yapısı gerekse yetişmiş insan gücü son derece yeterlidir.
- Sektör firmalarımıza yaşanan bu durumla ilgili önerileriniz nedir?
Özellikle ihracat hamlesi ile ilgili olarak geçtiğimiz yıl URGE projesini hayata geçirdik ve 23 firma bu projede yer aldı, aktif bir şekilde çalışmaya devam ediyoruz. Bunun yanında İSTKA ile birlikte Aydınlatma merkezi projemizi hayata geçirmek için yoğun bir çaba ve çalışma içindeyiz. Akredite laboratuvar, ARGE merkezi, Akademi ve Atık Yönetimi gibi 4 büyük başlıklı bu proje ülkeye ve sektör temsilcilerine birçok avantajı beraberinde getirmesi yanında kaynak kullanımı konusunda da çok ciddi bir katkı sağlayacaktır. Bir başka deyişle her zamankinden daha fazla çalışıp üretmeye devam ediyoruz.
- 2021 yılı için beklentileriniz nedir?
2021 yılının sadece sektörümüz için değil tüm sektörler için daha olumlu, iyi olacağı kanaatindeyiz. Bu sadece optimist bir yaklaşım değil aynı zamanda yaşanan değişim ve gelişiminde bir göstergesi. Özellikle dijitalleşme sürecinde sektöre giren yeni aktörlerle birlikte aydınlatma sektörünün çok daha iyi noktalara ulaşacağını tahmin etmekteyiz, unutmamalıyız ki;
- Aydınlatma Sektörü Üretimde Rekabetçidir ve Bölgesel Üretim Merkezi Potansiyeline Sahiptir.
- Avrupa Birliği Normları ile Üretim Yapılmaktadır.
- İç Pazarda Üretim ve Piyasa Denetimleri ile Alt Yapıda İyileşme Yaşanmaktadır
- Aydınlatma Sektörü Önemli Ölçüde İhracat Gerçekleştirmektedir ve Gelişecektir.
- Aydınlatma Ekipmanları İç Pazarında da Büyüme Yaşanmaktadır.
- Türkiye Aydınlatma Ekipmanları Sanayi Alt Yapısı ve Pazar Olanakları ile Yabancı Sermaye Yatırımları İçin Önemli Fırsatlar Sunmaktadır.
