Emre KARABEK – Gömülü Yazılım Mühendisi
Panasonic ECO Solutions A.Ş. , İSTANBUL
Enerji ihtiyacının %62’sini ithal etmek zorunda olan ve fosil yakıt kullanarak elektrik enerjisine dönüşüm sağlayan santrallerin toplam veriminin %30 olduğu ülkemizde, enerjinin etkin kullanımının önemi açıkça görülmektedir. Aydınlatma alanında da, toplam elektrik enerjisi tüketiminin %25 – %30’u kullanıldığına göre, bizlere de çok önemli bir sorumluluk yüklemektedir.
Kentleşme ve nüfus artış hızının getirmiş olduğu yüksek enerji talebinin karşılanmasında doğal kaynakların yetersiz kalmaya başlamasıyla önem kazanan “enerji tasarrufu” konusu sadece enerji harcamalarını azaltmak noktasında değil, hava kirliliğini azaltmak noktasında da ciddi katkı sağlayacaktır. Binalardaki yapay aydınlatma dünyadaki karbon emisyonunun %20’si ile %40’ı arasında bir kısmının sorumlusu konumundadır [6,7].
1 kWh’lik aydınlatma enerjisi tasarrufunun karbon gazı emisyonunu yıllık bazda yaklaşık 2,33kg azaltacağı düşünüldüğünde, özellikle kamu binalarında gündüz saatlerindeki aydınlatma enerjisi tüketiminin makul seviyelere çekilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır[8].
Bazı çalışmalarda yaz aylarında gün boyu 10 saat kesintisiz olarak devrede bulunan gün ışığına bağlı bir aydınlatma sisteminin %50’ler üzerinde enerji tasarrufu yapabildiği ve sadece hareket sensörlü kontrol sistemi içermeyen sistemin de aydınlatma enerjisi tasarrufunu %20’ler seviyesinde gerçekleştirebildiği gösterilmiştir[2].
Bu oranda bile tasarrufun sağlanmasıyla, ülke düzeyinde elektrik enerjisi tüketiminde %5 ile %6’lık bir azalma görülebilir ki bu da diğer birçok alanda olduğu gibi enerji alanında da dışa bağımlılığımızı belirli bir ölçüde azaltması açısından önemli bir yarar olabilecektir.
Dünya enerji krizini izleyen yıllarda,
- CIE (Commission Internationale de L’Eclairage –Uluslararası Aydınlatma Komisyonu),
- IES (The Illuminating Engineering Society of America –ABD Aydınlatma Mühendisleri Birliği),
- IES (The Illuminating Engineering Society –İngiltere Aydınlatma Mühendisleri Birliği),
- IEI (The Illuminating Eng. Institute of Japan –Japon Aydınlatma Mühendisleri Enstitüsü) ve diğer kuruluşlar, aydınlatma enerjisinin etkin kullanılarak tasarruf edilmesine yönelik tasarım ve uygulama kılavuzları yayınladılar [1,4]. Bunlar incelendiğinde hemen hepsinde birbirine yakın sonuçlar çıkartmak mümkündür.
Bu nedenle, söz konusu amaca yönelik önerilerden, yapay aydınlatma sisteminin kullanım süresi minimize edilmeli konusunu ele alalım [3];
Bunu gerçekleştirmek için;
- a) Gün ışığını maksimum kullanmak,
- b) Otomatik kontrol sistemlerini kullanmak.
Burada görülen ama yıllardır göz ardı edilen en önemli uyarı, gün ışığından maksimum yararlanmadır. Özellikle bütünleşik aydınlatma sistemlerinde, gün ışığına duyarlı kontrol sistemleri ile %35’lere varan enerji tasarrufu sağlanabilmektedir. Ayrıca, zaman anahtarları ve hareket sensörleri ile lambalar kullanılmadığı zaman otomatik olarak söndürülmesiyle de %30’lara varan tasarruf sağlanabilmektedir[5].
Birçok ortamda aydınlık seviyesi yeterli olmasına karşın el alışkanlığı nedeniyle aydınlatma gereksiz yere devreye alınmaktadır. Sabah karanlık saatlerde devreye alınan aydınlatma gün ışıması ile birlikte kapatılmamaktadır. Koridor gibi geçiş alanlarında geçiş esnasında aydınlatma devreye sokulmakta ancak geri dönülmezse açık kalmaktadır. Bu ve bunun gibi birçok nedenden dolayı aydınlatma gerçekten %100 ihtiyaç doğrultusunda kullanılmamaktadır. Bu girdiden hareketle, hareket ve varlık sensörleri tasarlanmış, günlük hayattaki yerlerini almaya başlamıştır.
Özellikle ortamda insan varsa ve aydınlık seviyesi yeterli değilse aydınlatmanın devreye alınması ve bunun dışında kapalı tutulması için Panasonic Eco Solutions A.Ş. Türkiye’nin ilk sıva altı duvar tipi PIR hareket sensörünü tasarlamıştır. Ürünün avantajı, var olan tesisatlarda kullanıma elverişli yerler için duvardaki mekanik anahtarı çıkartıp yerine hareket sensörünün takılması ile kullanıcıya çok pratik bir çözüm sağlamıştır. Ayrıca Sensör tüm standart testlerden geçecek düzeyde ve CE sertifikalıdır.
yazının devamı aşağıdaki pdf dosyasında yer almaktadır
