Dijital Mühendislik sektördeki uzun yılların tecrübesini Oliptek markası ile sektördeki firmalarımıza çözüm ortağı olarak devam ediyor. Oliptek yönetici ortağı Özcan KARS ile yaptıkları çalışmaları konuştuk.
Ülkemiz Aydınlatma sektörünün ihtiyacı olan yazılım ve otomasyonun LED teknolojisi birlikte önemi arttı. Dijital şehirler projesi şehirler için artık vazgeçilmez hale geldi. Ayrıca aydınlatma ürünlerinin değişen şehircilik anlayışı ve enerji maliyetlerinin getirdiği yük ile akıllı ürünlere olan talep firmalarımızı bu konuda yeni girişimlere sevk etti.
Özcan Bey kimdir, aydınlatma sektörüne başlayış hikâyeniz, sektörde geldiğiniz nokta, tecrübeleriniz ve Oliptek ekip pozisyonunuz nedir? Kısaca bahsedebilir misiniz?
Ben lisansımı Ekonomi alanında, yüksek lisansımı ise Denetim alanında tamamladım. Diğer otaklarım Musa Karslıoğlu elektronik, Engin Belen ise bilgisayar mühendisidir.
Dijital Mühendislik 2008 yılında elektronik mühendisliği ile bilgisayar mühendisliğinin bileşimi olarak faaliyetine başladı. Şirket yönetimini de benim üstlenmem ile şirketimiz tüm stratejik alanlarını kendi ortakları ile yöneten bir konuma geldi. Şöyle ki Musa Bey kendi mesleği olan elektronik Ar-Ge ve üretimin sorumluğunu, Engin Bey yine kendi mesleği olan yazılım bölümünün ve yazılım Ar-Ge sorumluluğunu üstlendi. Zaten benim de mesleğim ekonomi ve yönetim olduğu için ben de şirketin yönetimini ve finansın sorumluğunu aldım. Böylece şirketimiz sağlam bir iş bölümü ile kurulmuş oldu.
Şirketimiz kuruluşundan bugüne elektronik ve bilgisayar yazılımlarını kullanarak çeşitli donanımlar üreten bir mühendislik firması oldu. Tüm yazılım ve donanımlarını kendi Ar-Ge ekibi ile üreten Dijital Mühendislik yerli LED ekranlar, merkezi kontrollü enformasyon ekranları, sayaç sistemleri, yarışma programları altyapısı olan yazılım ve donanımların anahtar teslim ürün ve hizmetleri, otopark yönlendirme (dolu-boş) sistemleri, reklam sektörünün altyapısı için elektronik endüstriyel ürünler ve yazılımlar üreterek geldi. Özellikle 2017 yılından itibaren belli alanlarda odaklanmak için çalışma alanlarımızı daraltarak ürün ve hizmetlerimiz iki ana başlığa toplayıp OLIPTEK markasını oluşturduk. Bunların ilki son yıllarda çok popüler olan medya fasat aydınlatma sistemleri, ikincisi ise akıllı kablolu yada kablosuz otomasyon sistemler.
Oliptek aydınlatma sektörünün gelişmesi ve dünyaya açılması ile bu sektörün en büyük ihtiyacı olan katma değerli ürünler için akıllı çözümlere özellikle odaklandı.
Aydınlatma sektörüne ürünlerinizle kattığınız değerde hedefiniz kimlerdir ve bu değeri nasıl sağlıyorsunuz?
Konvansiyol aydınlatma ürünlerinden LED aydınlatma ürünlerine geçişte aydınlatma sektörü bir değişim yaşadı. Bu, hem ışığın çıkışında hem de ürünün şeklinde ve estetiğinde kendini gösterdi. Eskiden bir kalıpla 20-30 yıl üretim yapılabilirdi. Artık her mekâna her coğrafyaya her projeye özel ürünler yapılıyor. Bu da yeterli değil artık. Bir sonraki adımda insanlar dijitalleşen dünyada aydınlatmayı da kontrol etmek istiyor. Biz aydınlatma üreticilerine aydınlatma elemanlarını yönetecek ürünler üretiyoruz. Aydınlatma üreticileri kendi ürünlerine bizim OLIPTEK MARKALI ürünlerimizi entegre ederek katma değerli ürün haline getiriyor.
Burada iki şekilde çalışıyoruz. Birincisi ürün geliştirme sürecinde yer alıyoruz. Örneğin; sokak lambalarını üreten aydınlatma üreticileri ürünlerini bizim otomasyon ve akıllı sistemlerimizle geliştirerek bizimle üretiyorlar.
İkinci yöntemimiz; firmanın ürünü hazır olup bu ürününe bir otomasyon sistemi eklemek istemesi durumunda bizler eğer müşterinin ürününde yer varsa doğrudan ürüne yerleştirilecek kitler veriyoruz. Üründe yer yoksa da üzerinde veya direğin içerisinde kullanılabilecek kitler veriyoruz. Böylece doğrudan akıllı sisteme dâhil oluyorlar. Bilindiği üzere nema soketli ürünler yaygınlaşmaya başladı. Nema soket ile otomasyon için başka bir firmayla çalışmak zorunluluğu ortadan kalkıyor. Buna göre aydınlatma firması ister kendi ürünü üretir satar isterse otomasyon firmasıyla çalışır. Bu noktada her iki firma (aydınlatma ve otomasyon) birlikte de çalışabilir, ayrı ayrı üretim yapıp bağımsız satış da yapabilirler. Müşteri bu ürünleri isterse ayrı ayrı alıp kendisi ürün üzerinde birleştirebilir.
Diğer bir konu ise gerek iç meken gerekse dış mekan ürünler için DMX uç birim ve DMX Master kontroller üretiyoruz. Üreticiler DMX çözümlerimizi ister ürün ile üretiyor isterlerse de bitmiş ürünlerine entegre edebiliyorlar.
Emsalleriyle karşılaştırdığımızda OLIPTEK’i onlardan ayrıştıran unsurlar nelerdir?
Akıllı şehir aydınlatmalarından yola çıkarsak öncelikle kablosuz ürünlerin olmazsa olmaz özelliği olan kesintisiz iletişimdir. Bizim kablosuz ürünler hem çok kararlı çalışmakta hem de alışılmış mesafelerin çok üzerinde bir mesafeden haberleşmektedirler. Çift yönlü haberleşme özelliğimiz ile ürünlerimiz anlık online takip edilebilmektedir. Ürün bilgi alışverişi anlık çift yönlü olması sayesinde sahadaki ürünleriniz gerek arıza durumlarından gerekse diğer davranışlarından anında haberdar olabiliyorsunuz. Ayrıca akıllı şehir aydınlatma ürünlerimizin çok küçük olması sayesinde her armatüre her direğe rahatlıkla montaj edilebilmektedirler. Yine bu ürünlerimiz her tip armatüre uyum sağlayabilecek otomasyon sistemine sahiptirler. Ürünlerimiz DALI, 0-10 V ve PWM ile ürünleri kontrol edebildiği gibi DIMM özelliği olmayan armatürleri de role ile aç-kapa şeklinde kontrol edebilmektedirler. Akıllı şehir aydınlatma kontrol ürünlerimiz armatürün tüketimleri ölçebilir, ışığın parlaklığını ayarlayabilir (DIMM), aç-kapa yapabilir, arıza bildirimi yapabilirler. Aynı zamanda şebeke voltajını ölçüp şebekelerdeki dalgalanmaları kullanıcıya rapor edebilirler. Yine sistem modüler düşünüldüğü için aynı alan çeşitli sensörler eklenebilir, çeşitli farklı ürünler ile yapı genişletilebilir. Şöyle ki; bir alanın ışığını kontrol ederken bu sahaya temiz hava sensörleri, meteorolojik sensörler, ısı sensörler, hareket veya varlık sensörleri, kuru kontaklar, tüketim ölçüm uç birileri gibi birçok ürünlerimiz de sisteme ekleyerek aynı sistem üzerinden kontrol etmek mümkün hale geliyor. Yani bir parkın ışıklarını kontrol ederken oradaki ısıyı ölçebilir, hava kalitesine bakabilirsiniz. Bu sistemin kurulumu ile hem müşteri tarafında ciddi tasarruf sağlanıyor hem de bakımla ilgili çok ciddi maliyetlerin önüne geçilmiş oluyor.
Üreticilerle çalışma sisteminiz hakkında bilgi verebilir misiniz?
Oliptek zaten aydınlatma ürünleri üretmiyor, kontrol ürünleri üretiyor. Yani buradaki temel amaç üreticilere otomasyon üretmektir. Biz ürünün ilk Ar-Ge aşamasında birlikte çalışıp ürünü beraber geliştirebildiğimiz gibi bitmiş ürüne otomasyon ürünleri sağlama şeklinde de çalışabiliyoruz. Böylelikle aydınlatma üreticileri uzman oldukları alanda ürün geliştiriyorlar biz de uzman olduğumuz alanda yani otomasyon tarafında ürün üretmiş oluyoruz.
OLIPTEK’in arka planında nasıl bir ekip var?
Konuşmamızın başında da belirttiğim gibi biz şirket ortakları her birimiz kendi uzman olduğumuz alanları yönetiyoruz. Ürün geliştirme tarafını üç ana başlıkta tarif edebilirim. Bunlar bilgisayar mühendisliği, elektronik mühendisliği ve endüstriyel tasarımdır. Bu temel geliştirme ekibi gerek Ar-Ge gerek üretim gerekse tasarım tarafında birlikte çalışıyorlar. Bu ekibin içinde elektrik mühendisleri, elektronik mühendisleri, endüstriyel tasarımcılar, grafik tasarımcılar, makine mühendisleri ve teknikerler ile teknisyenler bulunuyor. Üretim kadromuz da çok uzman ve tecrübeli arkadaşlardan oluşmaktadır. Bazı firmaların yazılım tarafı bazı firmaların elektronik tarafı güçlüdür. Biz bu iki konuda da güçlü olduğumuzu düşünüyoruz. Bunlarla beraber endüstriyel tasarımın da çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu alanda çalışan mühendislerimiz sayesinde ürünlerimizin saha deneyimlerinden çok olumlu dönüşler alıyoruz. Ürünlerimiz gerek görsellik gerekse işlevsellik noktasında çok beğeniliyorlar.
Mevcut lambalarda dönüşümü nasıl sağlıyorsunuz?
Mevcut dönüşüm için şu anda iki tip üzerinden değerlendirecek olursak konvansiyonel lambalar ve led lambalar var. Led dönüşümü çok önemli bir konu olmakla beraber her zaman çok hızlı dönüşüm olmayabiliyor. Dönüşüm olmasa bile bu halojen, metal halide, akkor lamba, florasan lamba gibi ürünleri de yöneterek ciddi enerji tasarrufu sağladığımız gibi envanter takibi ve arıza takibi yaparak da işletme maliyetlerini düşürebiliriz. DIMM özelliği olmayan lambaların arıza takibi yapılabildiği gibi senaryoya bağlı açma kapamaları da Oliptek ürünler ile yapılabilmektedir.
LED’lerde ise DIMM edilebilir olanlar ile DIMM edilebilir olmayanlar diye ikiye ayırabiliriz. DIMM edilemeyen LED lambalar az önce açıkladığım gibi konvansiyonel lambalar gibi yönetilebilir. DIMM edilebilir ledler ise doğrudan bizim ürünler ile yönetmek mümkün. Ürünler DALI, 0-10 veya PWM özellikte olabilirler.
Aynı zamanda sadece aydınlatma ürünlerini değil de sahadaki diğer ürünler de yönetebilir. Klimalar, varlık sensörler, hava sensörler, kuru kontak, kepenk, bariyer vb. diğer ürünleri de sistemimize entegre edip onları da tek sistemden yönetebiliyoruz.
Aydınlatma ürünü üreticileri OLIPTEK ile iş birliğine giderse ne gibi kazanımlar elde edebilir?
Üreticilerimizin buradaki en önemli kazancı ürünlerine farklılık yaratmaları olacaktır. Standart ürünler bizim ürünlerin entegre edilmesi ile akıllı hale gelecektir. Biliyorsunuz enerji tasarrufu ülkemizde son yıllarda üzerinde çok durulan bir konu. Tüm kamu bu yöne yönlendiriliyor. Özel sektör ise zaten enerji maliyetleri ve bakım maliyetleri yüksek olduğu için tasarrufa mecburen özen göstermesi gerekiyor. Bu noktada Oliptek ürünleri aydınlatma ürünlerinin farklılaşmasını sağlayarak satışın ve müşteri memnuniyetinin artmasını sağlamaktadır.
OLIPTEK ürünlerinin tasarruf noktasındaki katkılarından bahsedebilir misiniz?
Tasarruf anlamında ciddi girişimlere şahit oluyoruz. Enerji maliyetlerimiz ithal olduğu için tasarruf ile bu kayıpların önüne geçebiliriz. Mesela Millet parklarını ele alalım. Bu parkların geceleyin aydınlatılması, sulanması, yönetilmesi lazım. Etkinlik dönemlerinde güçlü aydınlatmalara ihtiyaç var. Bunun dışındaki zamanlarda yüksek ışığa ihtiyaç yok. Böyle yerlerin yönetilmesi gerekiyor. Çünkü sürekli yüksek enerji harcaması doğru olmaz. Gün ışığına, etkinlik programlarına, güvenlik ihtiyacına göre ayarlanması gerekiyor. Biz aydınlatmanın yönetimi sayesinde %58 enerji tasarrufunu yaşayarak gördük ve raporladık. İstanbul Büyükşehir Belediyesi için kurduğumuz akıllı Şehir Aydınlatma ürünleri buradaki ışığın ve diğer nesnelerin yönetilmesi ile % 58 enerji tasarrufu yaptığı gibi işletme maliyetlerinden de ciddi tasarruf ettirdik. Hem de bir yılda tüm sistemin kendini amorti etmesiyle gelecek yılları da haneye artı para olarak yazıp kurulum sistemlerini güvence altına aldık. Sistem sayesinde konforunuz ve ürünlerin ömrü artıyor, aynı zamanda bakım masraflarından da ciddi anlamda tasarruf ediyorsunuz. Bunun yanında parkın tüm lambaların tüketimlerini ölçüyoruz, arıza varsa bildirimlerini yapıyoruz, şehir şebekesindeki enerjiyi görüyoruz, geriye doğru datalar tutuyoruz, ihtiyaç olduğu durumlarda enerjiyi açıp kapatabiliyoruz. Yine park alanında hava durumlarını, hava kirliliğini ölçüyoruz, parkın panosuna izinsiz müdahaleleri ekiplere bildiriyoruz, parkın tüm enerjisini uzaktan açıp kapatabiliyoruz. Bütün bunları da kullanıcıların üst yazılımı olan skada sistemine entegre edebiliyoruz ve bakım tarafındaki personele masalarından kalkmadan uzaktan kontrol yapmalarına imkan sağlıyoruz. Bu anlattıklarımız geniş bir yelpazenin yalnızca bir parçası. Biz akıllı şehir otomasyon sistemleriyle bu çalışmaların çok daha çeşitlendirebilmesine ortam sağlayabiliyoruz.
Sadece yurtiçi değil yurtdışında da gerçekleştirdiğiniz projeler olduğunu söylemiştiniz. Kısaca bu projelerinizden bahseder misiniz?
2012 yılından itibaren çeşitli Avrupa ülkelerinde uyguladığımız projelerimizi 2015 yılında U.S.A Florida’daki projemizin uygulaması takip etti. Daha sonra 2018’de Los Angeles’daki projemizi gerçekleştirdik. İlk olarak 2011’de meshled ekran olarak ürettiğimiz medya fasat sistemimiz 2017 yılında Fas ve Cezayir’deki projelerimizle birlikte Kuzey Afrika Bölgesi’ne taşıdık. Kuzey Afrika’daki referans projelerimizi takiben Avrupa’da mesh pixel ürünlerimizi kullanarak projeler gerçekleştirdik.
Akıllı bina sistemleri konusunda neler söylemek istersiniz?
Biz Dijital Mühendislik olarak çalışma alanımızı daralttık ve OLIPTEK olarak iki ana konuda uzmanlaştık. Birincisi akıllı otomasyon sistemleri, diğeri de medya fasat sistemleri. Medya fasat sistemlerinden kastımız yeni nesil binalardaki ışık animasyon teknolojisidir. Burada da iki şekilde ürünlerimiz var: Birincisi; ışık sistemlerinin kontrolcüsünü üretiyoruz, aynı zamanda bu sistemlerin (medya fasat sistemlerinin) ürünlerini üretiyoruz. Burada birkaç çeşit ürünümüz var. LEDBAR, binaları çizgisel olarak renkli veya tek renk olarak kontrollerini yapıyoruz. İkinci olarak, bunları bir araya getirerek ekranlar oluşturuyoruz. MESHBAR, bina yüzeylerine iki bina arasına veya iki direk arasına özel olarak ürettiğimiz meshled ekran ürünümüz olup dünyadaki en büyük örneklerinden birini biz yaptık. Full RGB olarak ürettiğimiz DMX kontrollü bu ürünümüz cephelerde sınırsız animasyon seçeneği sunuyor. Ürün IP67 dış mekan seçeneği ile de üretilebildiği için tüm sahalarda güvenle kullanılabilmektedir.
MESHBAR ürünümüzün Dünyada farklı şekilleri var ancak bizim ürettiğimiz bu yapıyla tek sistemdir. Ürünleri üstten özel kablo ve soketlerle besliyoruz. Binaları mimari yapıya göre ekrana çeviriyoruz. Gündüz hiçbir şekilde bir görüntü olmadan gece animasyon sayesinde ekran görüntüsü sergiliyoruz. Ürünler ince ve özel üretim olduğu için mimari yapıyı bozmuyor. Burada profesyonel olarak aydınlatma tasarımı yapan tasarımcılarla görüşüyoruz. Ön satış ve pazarlama aşamasında animasyonları çalışıyoruz. Müşteriye gönderiyoruz, müşteri beğendikten sonra satış sözleşmeleri yapıp ürünü üretiyoruz. Daha sonra montajı yapıp animasyonları hazırlayıp müşteriye teslim ediyoruz. Dolayısıyla baştan sona kadar bütün aşamalar kendi bünyemizde takip ediliyor.
Diğer yandan akıllı binalar için Oliptek ürünleri gerek merkezi yönetimde gerekse uç birimlerde güvenle kullanılabilmektedir. Kablosuz iletişim seçeneği ve genişleyen yapısı akıllı binalar için iyi alternatifler oluşturmaktadır.
Son olarak söyleşi içerinde değinmediğimiz ve eklemek istediğiniz düşünceleriniz varsa öğrenebilir miyiz?
Kısaca toparlamak gerekirse, biz OLIPTEK olarak Ar-Ge ve teknoloji üreten bir şirketiz. Üreticilerin ürünlerini katma değerli hale getiren akıllı nesneler üretiyoruz. Ayrıca son olarak söyleşi içerisinde az değindiğim DMX ürünlerimizden bahsetmek istiyorum. DMX ürün grubu medya cephe sistemlerinde kullanılan ürün grubumuzdur. Medya cephe sistemleri için DMX Master Controller ürünleri ürettiğimiz gibi DMX repeater, DMX decoder gibi uç brimler de üretiyoruz. Dünya standartlarında üretilen bu ürün grubumuz bu alandaki dışa bağımlılığı azaltacağı gibi ciddi ihracat potansiyeli de taşımaktadır.